ایرانیان همیشه از دیرباز تشنه عدالت و دادگستری بودند و برای اجرای دقیق آن ، جدیت و تلاش فراوانی از خود نشان می دادند. هرودوت مورخ یونانی می نویسد :"یکی از شهریاران هخامنشی به نام کمبوجیه که نخستین فاتح مصر بود . یکی از قضات را که رشوه گرفته بود ، محکوم به اعدام کرد . " این حکم سنگین برای چنین خطاهایی نشان می دهد که دستگاه حکومتی آن زمان تا چه حد و اندازه ای نسبت به بی عدالتی سختگیر و گذشت ناپذیر بودند .

نیاکان ما کودکان را هم با خود به صحن دادگاه می آوردند تا شاهد اجرای عدالت باشند . هدف اصلی از این کار این بود که عدالت خواهی را از همان دوران طفولیت در شخصیت رو به رشد آنها پرورش دادند.

داریوش بزرگ بارها در کتیبه های خود از قانون و عدالت به عنوان قانون من یاد کرده است و عمل به آن  را در سراسر سرزمین های تحت فرمان خود ، لازم الاجرا می دانست . حتی فرمانروایان بزرگی چون کمبوجیه و خشایارشاه در مواردی در تصمیمات بزرگ خود ف با قاضیان مشورت می کردند تا فراتر از محدوده قانون و عدالت گام بر ندارند و دچار خطا نشوند .

اما از همه این فرمانروایان ایرانی که نقش بزرگی در اجرای عدالت و عدالت گری داشتند انوشیروان از همه نامی تر و بزرگتر است . عنوان دادگر در کنار نام او را مورخانی داده اند که شرح حال زندگی اش را بدون شرح دادگری او ، امکانپذیر نمی دانستند .

در جامعه عدالت پرور انوشیروان ، هر قاضی مهر رسمی داوری خود را فقط از دستان انوشیروان دریافت می کرد و این نشان می دهد که این قضات تا چه حد مورد اعتماد انوشیروان در کار قضاوت بودند. حتی دستور می داد که در موارد خاص داوری ، از دو قاضی  برای امر قضاوت استفاده شود تا در کار قضاوت های سخت آسان شود .

 

 

 

در تمام شهرها دفاتر ویژه ای بنا کرد که مردم می توانستند درد دلها و مشکلات خود را به شخصی که به عنوان امین انوشیروان بود بگویند و اونیز وظیفه داشت به این مشکلات رسیدگی کند و در موارد خاص ، آن را به شخص انوشیروان منتقل کند تا به کار او رسیدگی شود . پناهگاه همه آنهایی که مورد ظلم و بی عدالتی قرار می گرفتند ، عمارت طاق کسرا بود . این ایوان ، تالار تازه تاسیس شده کاخ تیسفون بود که به دستور انوشیروان ساخته شده بود . کار ساخت این بنا دوسال به طول انجامید و خسرو انوشیروان دستور داد تا با فرش معروف بهارستان این ایوان بزرگ را مزین کنند تا هر چه زود تر برای اجرای باشکوهتر مراسم جشن نوروز آماده شود . مجموعه کاخ تیسفون در نزدیکی دجله و منطقه باغ داد(باغ بزرگی بود که انوشیروان هر از چند گاهی برای امر دادگری و قضاوت به آنجا می رفت و به همین خاطر به باغ داد معروف شد که امروز بغداد خوانده می شود و پایتخت کشور عراق است .) قرار داشت. مورخان در ساخت ایوان مدائن یا طاق کسرا ف ماجرای شکفت انگیزی نوشته اند . وقتی در زمان صلح دائم ایران و روم فرستاده قیصر روم به ایران آمد و هدایایی را تقدیم کرد از طاق کسرا دیدن کرد و به معماری ایران تحسین گفت اما در ادامه بازدید از خمیدگی قسمتی از آن بسیار شگفت زده شد و گمان برد اشتباهی رخ داده است و به حاظران گفت دلیل آن چیست ؟ حاظران به او گفتند ، در زمان ساخت این بنا پیرزنی در کنار محل ساخت ، کلبه داشت . انوشیروان خواست که کلبه را از او بخرد ولی پیر زن به دلیل وابستگی به آنجا ، قصد فروش خانه اش را نداشت . پس انوشیروان دستور داد که عمارت را به شکلی بسازند تا به کلبه آن پیرزن آسیبی نرسد و حال کج بودن قسمتی از این بنا به ابن دلیل است . سفیر روم در شگفتی تمام گفت : اکنون کج بودن این بنا از راست بودنش راست تر است .

 

 در یکی از روزهایی که انوشیروان مشغول قضاوت بود بزرگمهر وزیر دانشمند و کاردان او که ایرانشناسان ، امیر کبیر را قابل مقایسه با او د انسته اند ، از او پرسید : چه چیزی سبب شد که راه عدالت و دادخواهی را پیشه کردی ؟ انوشیروان در پاسخ گفت :

" در جوانی وقتی یک روز به شکار می رفتم ، در راه دیدم یکی سنگ انداخت و پای سگی را شکست پس سواری را دیدم که از کنار آن مرد گذشت و اسبش لگدی به پای انتقال مرد زد و پایش را شکست . انتقال اسب هنوز چند قدم نرفته بود که به گودالی افتاد و پای او هم شکست ، انصاف گریبان دل ما را گرفت . پنجه عدل چنگ بر دل ما زد . زبان روزگاران به زبان حال من با من گفت که هر که جفا کند سزا بیند . از انتقال زمان دگرگون شدم"

از دیگر نوشته های انوشیروان که معروف و مشهور است ، ده پند انوشیران نام دارد که هر پند دارای چند پند کوتاه دیگر است که در قسمتی از انتقال می گوید : " از همه کس خشنودی بجوئید . خواسته را فدای تن نکنید . اگر توانگری خواهید ، قناعت کنید . در زمین دیگران تخم مکارید و درخت ننشانید . از نو کسه وام مستانید . با آنکه نیکی نشناسد دوستی نکنید . در همه کار پیران را گرامی بدارید . زشت و ناپسند مردم را پیدا نسازید . کار زمستان را در تابستان راست بدارید . دارو در هنگام تندرستی خورید . در پیری زن جوان نخواهید . گندو و جو و مانند انرا به سبب گرانفروشی در بند مدارید . در اختلافات راه آشتی را باز گذارید . تا درخت نو در نشاندید ، درخت کهن بر نکنید . تنها دست به خوان و خورش در مبرید . ناخوانده به مهمان کسی در نشوید . پرورش استاد و رنج پدر و نادر بزرگ را گرامی شناسید . انتقال جهان را به جهان مفروشید ."


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:








برچسب ها : عدالت در ايران باستان,